Kapitalizm Nedir, Kapitalist Sistem

Kapitalizm kelimesi çoğunlukla belirli bir ekonomik sistemi açıklamak üzere kullanılmaktadır. Bu kavram iki farklı anlamda kullanıl­maktadır. Bunlardan ilki üretim araçlarının özel mülkiyetini, karlılığı, rekabeti, işgücünün bir mal gibi alınıp satılmasını içeren uygulamala­rını belirlemek için kullanılan anlamıdır. Öte yandan kapitalizm aynızamanda belirli bir zihniyetin de hakim olduğu bir toplum yapısının açıklayıcı unsurudur. 

Kapitalist Ekonomik zihniyeti esas olarak üç grupta toplamak olanaklıdır (Kapitalist Ekonomi): 

1- Karlılık, 2- Rekabet, 3- Akıcılık 

Kapitalist ekonomik sistem ilk olarak karlılığı hedef almaktadır. Kapital esasına dayalı bir sistemin karlı olmadan işlemesi mümkün değildir. Ancak bu sisteme özgü yapı insani gereksinimlerin karşılan­ması temelinde görülürken, Kapitalizm'de kazanç gayesi esas'olmakta gereksinimlerin karşılanması adeta sonuç olmaktadır. Belki bu ne­denle de ortaya çıkan en önemli sonuç kapitalist ekonomik sistemler­de tüketim eğiliminin aşırı derecede artmasıdır. Karlılık ana gayeler­den biri haline geldiği zaman gereksinim duyulan miktarda değil, daima daha fazla üretim ve daha fazla kaynakların tüketimi sözko­nusu olmaktadır. 

Kapitalist zihniyete egemen olan diğer bir olgu da Rekabet düşün­cesidir. Bu olgu ekonomik özgürlüklerin kaynaklarından biri olarak değerlendirilir. Bu açıdan rekabet düşüncesi bireylerin ve kurumların genel yasalarla çelişkili olmamak kaydı ile diledikleri alanda ve yön­de ekonomik faaliyette bulunabilmelerini ifade etmektedir. Rekabet düşüncesi kapitalist ekonomik anlayış içerisinde fiyatlar yolu ile tü­ketidier lehine bir mekanizmayı harekete geçireceği düşüncesi ile desteklenmekte, ancak ilerde ele alınacağı gibi rekabet yerine tekel oluşumlarına da gene kapitalist ekonomik sistem içinde rastlanmak­tadır. 

Kapitalist zihniyete egemen olgulardan bir diğeri de akılcılık dü­şüncesidir. Kapitalist ekonomik faaliyetlerin ana amacı olan karlılığa ulaşmak için kullanılan bütün araçların akılcı olması gerekmektedir. Bu nedenle gerek işletme için gerekse bireysel temelde kapitalist dü­şüncenin özünde akılcı kararlar veren birey yatmaktadır. Yani Homo Economicus, günümüz dünyasında olduğu gibi kapitalizmin oluşma evresinde de akılcı kararları veren, bunun için plan ve programlar ya­pan bireydir. 

Kısaca Kapitalizm kelimenin dar anlamı ile bir üretim tarzıdır. Bu üretim tarzının yukarda açıklanan biçimde zihniyetle ilgisi bulun­maktadır. Yani kapitalist üretim tarzı Karlılık, Rekabet ve Akılcılık te­melinde şekillenmiş bir ekonomik sistem için kullanılmaktadır. Keli­menin genişanlamı ile kapitalist ekonom  faaliyet, kapitalist üretim tarzının hakim olduğu işletmelerin bütününü belirtmek için kullanı­lan, ideolojik ve kurumsal bir üst yapı modelidir.